စားနပ်ရိက္ခာလျှော့ချခံရမှုအပေါ် ကရင်နီဒုက္ခသည်စခန်း – ၂ က စစ်ရှောင်လူထု၏ စိုးရိမ်ပူပန်မှုနှင့် အခက်အခဲ စကားသံတချို့။

ထိုင်း – မြန်မာနယ်စပ်တလျှောက်က ဒုက္ခသည်စခန်း ၉ ခုတွင် ခိုလှုံနေထိုင်ကြသည့် စစ်ရှောင်လူထုအား အဓိက စားနပ်ရိက္ခာထောက်ပံ့မှုပေးနေသည့် TBC (the border consortium) က ဧပြီလကနေ ဇူလိုင်လအထိ ၄ လကြာ ရိက္ခာထောက်ပံ့မှုအစီစဥ် လျှော့ချမည်ဟု မတ်လ ၃၁ ရက်နေ့တွင် ထုတ်ပြန်အသိပေးခဲ့သည်။

ယခင်က စစ်ရှောင်လူထုကို ထောက်ပံ့နေသည့် ရိက္ခာ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းကို ဧပြီလ ၁ ရက်နေ့တွင် စတင်လျှော့ချခြင်း ဖြစ်သည်။ ရိက္ခာမလျှော့ချခင်က ၄ နှစ်အောက် ကလေးငယ်တဦးကို တစ်လလျှင် ဘတ် ၁၈၀ ကနေ ဘတ် ၂၈၀ ဝန်းကျင်ရရှိပြီး လက်ရှိ၌ ဘတ် ၄၀ သာ ရရှိသည်ဟုဆိုသည်။ ၅ နှစ်နှင့် အထက်ကို တစ်လလျှင် ဘတ် ၃၀၀ ကနေ ၄၀၀ ကျော်ရရှိခဲ့ပြီး ရိက္ခာလျှော့ချပြီးနောက်ပိုင်း ၈၇ ဘတ်သာ ရရှိကြောင်း စစ်ရှောင်များက ပြောသညါ။

TBC က ယခုလို ရိက္ခာထောက်ပံ့မှု လျှော့ချမှုအပေါ် အရေးပေါ်အခြေအနေနှင့် ရေရှည်ရန်ပုံငွေရရှိရန်အတွက် ဖြစ်နိုင်သောနည်းလမ်းတို့ကို ဆက်လက်ရှာဖွေ‌နေမည်ဖြစ်ပြီး၊ ရန်ပုံငွေအသစ် ပြန်လည်ရရှိချိန်၌ ထိုသို့ရိက္ခာ လျှော့ချမှုကို တတ်နိုင်သမျှ အမြန်ဆုံး ပြောင်းလဲဖြည့်ပေးသွားမည်ဟု TBC ၏ အသိပေးထုတ်ပြန်ချက်တွင် ပြောဆိုထားသည်။

ဒုက္ခသည်စခန်းနေ စစ်ရှောင်လူထုသည် TBC ၏ စားနပ်ရိက္ခာထောက်ပံ့မှုကိုသာ အားထားနေရတာကြောင့် စားရိက္ခာ ပုံမှန်အတိုင်းမရရှိတော့ပါက ကြုံတွေ့လာနိုင်သည့် အခက်အခဲ၊ စိန်ခေါ်ချက်တို့နှင့် ပတ်သက်ပြီး ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ် ကရင်နီဒုက္ခသည်စခန်း အမှတ် -၂ (ဘန့်မယ်စူရင်း) က စစ်ရှောင်လူထုတချို့၏ စကားသံတချို့ကို စုစည်းဖော်ပြလိုက်ပါသည်။

မူကပေါ်စေး

အရင်ကဆို သူတို့ပေးတာက ဆန်ဆိုလုံလုံလောက်လောက်ရတာပေါ့၊ တစ်လစာဆို ဖူလုံမှုရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် အခုဆို ဆန်က တစ်ဗုံးတောင် ဝယ်လို့မရတော့ဘူး၊ အခက်အခဲရှိတယ်။ အလုပ်လည်းမရှိတော့ ဝယ်စားဖို့လည်း မရှိဘူးပေါ့။ ဒီမှာနေလည်း တခြားဟာဘာမှလုပ်လို့မရဘူးလေ။ အဲ့လိုဆိုတော့ တခါတလေဆို သရေစာတွေ လုပ်ပြီး ရောင်းတာပေါ့။ အဲ့ဒါနဲ့ပဲ စားဝတ်နေရေး နည်းနည်းကာမိအောင်လို့ စဉ်းစားထားတယ်။

စောစံထူး

အခုက ၈၇ ဘတ်ပဲရတော့ မိသားစုအတွက်လုံးဝအဆင်မပြေတော့ဘူးလေ။ ကိုယ့်မိသားစုကိုကြည့်မယ်ဆိုရင် ဥပမာ- KnHD မှာ ကျနော်အလုပ်လုပ်တယ်။ ၁၀၀၀၊ ၂၀၀၀ (ဘတ်) ပဲရတယ်လေ။ TBC ကလည်း ရိက္ခာ ပြန်လျှော့တဲ့အခါကြတော့ ဆန်ဝယ်ရမလား၊ ဆီဝယ်ရမလား အဲ့တခုလေ တအားခက်တယ်။ တခါတလေ စဉ်းစားတယ် အလုပ်ထွက်ရမလား၊ အပြင်မှာပဲ အလုပ်သွားလုပ်ရမလား။ နည်းနည်း ပိုအဆင်ပြေမလားပေါ့။ တော်တော်လေး ခက်တယ်၊ ကျနော်တို့ ၁ ယောက် ၂ ယောက်ပဲရှိတယ် အဲ့လောက်ခက်တာပေါ့။ တချို့ မိသားစုများတဲ့သူတွေဆိုရင် ဘယ်လောက်ခက်မလဲ တချို့က အလုပ်အကိုင်လည်း မရှိဘူး။ ဒီ TBC ရိက္ခာနဲ့ပဲ သူအားကိုးနေရတယ်လေ။ အားကိုးနေရတော့ အခုပြန်လျှော့တဲ့ခါကြတော့ ဘာစားမလဲ၊ အဲ့တခု တအား စိုရိမ်တယ်။

ဒေါ်နဲမြာ

ကျမတို့အတွက်ကတော့ အခက်အခဲအများကြီးရှိတယ်။ ဘာတွေအခက်အခဲရှိလဲဆိုတော့ ကျမတို့က အလုပ်လည်း မရှိဘူး။ ကလေးတွေလည်း ရှိတယ်။ ကျောင်းတက်တဲ့အရွယ်ကြီးပဲဆိုတော့ ကလေးတွေက ကျောင်းသွားတယ်။ ကျမကလည်း အလုပ်မရှိဘူး။ ကျမတို့က ရရာအလုပ်ဝင်လုပ်မယ်ဆိုလည်း စာလည်းမတတ်ဘူး၊ ပညာရေး ကလည်း မရှိဆိုတော့ အခုရတဲ့အလုပ်ပဲ လုပ်လိုက်တယ်။ စားဖို့သောက်ဖို့ကတော့ ဆန်ဖိုးလောက်ပဲရှိတယ်။ ဟင်းကတော့ အသီးအရွက်တွေ ရှာခူးစားတာမျိုး။ အရင်ကတော့ ကျမတို့က အများအားဖြင့် တစ်ပတ်ကို အသားဟင်းဆို ကြက်ရိုးလောက်တော့ စားနိုင်သေးတယ်။ အခုကြတော့ မစားနိုင်တော့ဘူး။ ငါးခြောက်တောင် တော်တော်စဉ်းစားနေရတဲ့အဆင့်ထိ ရောက်သွားတော့ ကျမတို့အတွက်အဆင်မပြေဘူး။

စောအယ်ကလယ်စေး

ကျနောတစ်‌‌ယောက်အမြင်နဲ့ပေါ့နော်၊ အကယ်၍ ဒီတိုင်းဆက်ပြီး ထောက်ပံ့မှုသာလျှော့ချသွားခဲ့မယ်ဆိုရင်တော့ ခုနက ကျနော်တို့ပြောတဲ့ ဒီပညာရေးပိုင်းမှာလည်း စိန်ခေါ်မှုတွေ ရှိလာနိုင်တာပေါ့‌။ မိဘတွေက ကိုယ့်ရဲ့ သားသမီးတွေရဲ့ စားဖို့ဝတ်ဖို့ သုံးဖို့စွဲဖို့က ပြန်အာရုံစိုက်ရမှာပေါ့။ ဆိုတော့ ခုနကပြောသလိုမျိုး အလုပ်တွေ ထွက်လုပ်ကြမှာလား၊ မပြောတတ်ဘူးပေါ့နော်။ တကယ်‌တော့ အလုပ်ထွက်လုပ်တာက တရားမဝင်ဘူးပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် နားလည်မှုနဲ့ သွားကြမှာလား၊ မပြောတတ်ဘူးပေါ့နော်။ ဆိုတော့ ဒီလိုဆက်ပြီး လျော့ချတဲ့အခါမှာ ဒီမိသားစုတွေက ဒီကလေးတွေ ကျောင်းထွက်သွားနိုင်ပါ့မလားပေါ့နော်။ ကျနော်တို့အနေနဲ့ အဲ့လိုမျိုး နည်းနည်းတော့ စိုးရိမ်တယ်ပေါ့နော်။

ဒေါ်နဲမယ်

မလုံလောက်ဘူး။ ဒါပေမယ့် မပြောတတ်ဘူးပေါ့၊ ဇူလိုင်လကုန်လောက်ဆိုရင် ကျမထင်တာကတော့ ပုံမှန် အတိုင်းတော့ ပြန်ရှိစေချင်တယ်။

ကန္တာရဝတီတိုင်း (မ်) – ပေးပို့သည်။